สถาปัตยกรรมสำคัญ
“มณฑปวัดคงคารามวรวิหาร”เป็นสถาปัตยกรรมของบรมครูช่างฝีมือเมืองเพชรอีกแห่งหนึ่ง เป็นมณฑปขนาดใหญ่ มีหลังคาลดถึง 5 ชั้น มีความงดงามทั้งทรวดทรง รูปแบบ และความประณีตของฝีมือช่าง จัดเป็นครูในรูปแบบสัดส่วน ความงดงาม ให้กับช่างรุ่นหลังได้เป็นอย่างดี
พระสุวรรณมุนีนรสีหธรรมทายาท สังฆปาโมกข์ (ฉุย สุขภิกขุ) อดีตเจ้าอาวาสวัดคงคาราม และ อดีตเจ้าคณะจังหวัดเพชรบุรี ได้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2458
เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ และพระศรีศาสดาจำลอง ช่างผู้ออกแบบ คือ ขุนศรีวังยศ (ขันธ์ เกิดแสงสี) และช่างแป๋ว บำรุงพุทธ
สร้างอยู่ชิดกำแพงทางด้านทิศเหนือลักษณะมณฑปเป็นทรงสูงสี่เหลี่ยมจัตุรัส ทรงจอมแหเหยียบมุขจตุรมุข ประกอบด้วยช่อฟ้า ใบระกา ก่ออิฐถือปูน ยกพื้นสูง
มีระเบียงรอบ มีบันไดขึ้นสี่ทิศ เสาผนังก่ออิฐถือปูน มณฑปกว้างด้านละ 4 เมตร มีประตู 4 ด้น เครื่องบนเป็นไม้ มียอด หลังคามุงกระเบื้องเคลือบ
ทำเป็นชั้นลด 5 ชั้น ประกอบหัวนาคชั้นละ 4 หัว ใช้ไม้แกะสลักเป็นยอดกนกหลังสิงห์ ปากอ้า (ฝีมือขุนศรีวังยศ) ชั้นที่ 1 เป็นรูปทรงระฆังต่อปลียอด
เป็นไม้แกะสลัก บัวห้าชั้น มีลูกแก้วลงรักปิดกระจก หน้าบันจัตุรมุข จำหลักไม้ลวดลายประกอบพัดยศหลวงพ่อฉุย ตั้งแต่เป็นพระครูใบฎีกา ปลัด พระครู
และพระสุวรรณมุนี ลงรักปิดทองประดับกระจกสี งานจำหลักไม้ทั้งหมดเป็นฝีมือขุนศรีวังยศ งานปูนปั้นช่องคูหาเป็นลายดอกไม้ร่วง เป็นฝีมือช่างแป๋ว
มณฑปวัดคงคารามวรวิหาร ได้รับการบูรณะ 2 ครั้ง คือ
ครั้งที่ 1 พ.ศ.2517 สมัยพระครูญาณวิสุทธิ (เพ็ชร พรฺหมปณฺโญ) บูรณะโดยรักษารูปแบบเดิม แต่เปลี่ยนหัวนาคจากไม้แกะเป็นปูน
โยช่างจากวัดบุญทวี ราคาหัวละ 600 บาท ที่ช่องลมไม้ฉลุเดิม เปลี่ยนเป็นเหล็กดัด
ครั้งที่ 2 พ.ศ.2532 สมัยพระครูญาณวิสุทธิ (เสน่ห์ ธมฺมรํสี) เนื่องจากสิ่งแวดล้อมทำให้สภาพมณฑปต่ำ จึงได้รื้อและสร้างใหม่ในที่เดิม
รักษารูปแบบอย่างเก่าทุกประการ แต่ยกพื้นให้สูงขึ้นอีก 4.5 เมตร เป็นแบบสองชั้น ชั้นล่างเป็นห้องโถง หัวนาคทั้งหมดเปลี่ยนเป็นไม้แกะสลัก
ปลียอดเป็นไม้แกะสลัก ลงรักปิดกระจก โดยช่างประสม สุสุทธิ ออกแบบและเป็นที่ปรึกษา ช่างมานิต ไชยวงษา เป็นช่างแกะสลักลวดลายไม้
ช่องลมเปลี่ยนจากเหล็กดัดเป็นไม้ฉลุ บานประตูเปลี่ยนเป็นบานไม้แกะสลัก หน้าบันจัตุรมุขใช้ของเดิมทุกอย่าง มุงกระเบื้องเคลือบสีเหลือง
ค่าก่อสร้างประมาณ 72 ล้านบาท
